واکاوی مقوله تقابل دوگانه‌ی شهر و روستا در شعر محمد الماغوط

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه فرهنگیان

2 دانشگاه فرهنگیان پردیس حضرت رسول اکرم اهواز

چکیده

تقابل شهر و روستا در شعر معاصر عربی بازتاب گسترده‌ای داشته و بسیاری از شاعران معاصر عربی در آثار خود بدان پرداخته‌اند. محمد الماغوط شاعر معاصر سوری نیز از این قافله عقب نمانده و در قصاید متعددی بدان پرداخته است. رنجش خاطر از فضای شهر که غالباً زاییده روابط انسانی، اجتماعی و سیاسی حاکم بر آن است، نمود ملموسی در شعر او دارد؛ به‌گونه‌ای که شهر در فضای شعر او چهره زشت و غبارآلودی دارد. حس غربت، غم و اندوه، گوشه‌نشینی و انزوا محصول شکل تعامل او با شهر است. در جستار حاضر موضوع تقابل شهر و روستا در شعر ماغوط با رویکرد تحلیلی توصیفی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. از نتایج حاصله می‌توان به این اشاره نمود که شهر بسان زندانی برای ماغوط است که مدام در حال مهیا کردن شرایط برای فرار از آن و پناه بردن به روستاست. شهر گاهی در شعر ماغوط مصداق واقعی دارد و گاهی مطلق شهر است. نتیجه دیگر اینکه، بدبینی به شهر و تمایل به روستا و دیگر نمادهای روستایی، ناشی از سبک رمانتیسمی ماغوط نیست، اگرچه تا حدّی تحت تأثیر ادبای پیرو این سبک ازجمله جبران خلیل بوده است. بازگشت به کودکی، صحرا، مادر و آرمان‌شهر نمادهای اشتیاق به روستا و نفرت از شهر در شعر اوست.

کلیدواژه‌ها