ارزیابی میزان تناسب بین تصــویر و مــتن در کتاب‌های عـــربی نونگاشت دوره متوسطه اول بر اساس فرانقش ترکیبی (متنی) نظریه گونتر کرس و تئو ون لیوون

نویسنده

دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

10.48310/alle.2025.4508

چکیده

یکی از مواردی که در کتاب‌های آموزشی و درسی برای انتقال معنا و تحقق اهداف آموزشی اهمیت زیادی دارد، تناسب مطلوب بین تصویر و متن مربوط به آن است. ازاین‌رو هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان تناسب بین هر یک از تصاویر اصلی و متون مربوطه در دروس کتاب‌های عربی متوسطه اول بر اساس فرانقش ترکیبی نظریه کرس و ون لیوون است. این نظریه یکی از حوزه‌های نشانه‌شناسی اجتماعی در تحلیل تصاویر و متون است. روش این پژوهشِ توصیفی از نوع تحلیل محتوا است. در ادامه برای بررسی رابطه بین متن و تصویر، از کتاب‌های عربی پایه هفتم تا نهم دوره متوسطه اول پنج مورد از تصاویر اصلی همراه با متن هر درس انتخاب شدند و میزان تناسب آن‌ها با متن مربوطه در سه سطح زیاد (ایده‌آل)، متوسط و کم مورد بررسی قرار گرفتند. از هر کدام از این سطوح در هر سه پایه، نمونه‌هایی از تصاویر و متن در این نوشتار آورده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که در اکثر تصاویر مورد بررسی معادل 73.34% پیوستگی کامل و مناسبی با متن مربوطه که مطابق با اهداف آموزشی و انتقال معنا باشد، وجود نداشت و فقط در 33.33% تصاویر مورد بررسی، تناسب کامل ایجاد شده بود. ازاین‌رو لازم است تغییراتی در متن و تصاویر اصلی این کتاب‌ها صورت بگیرد که میزان تناسب به سطح ایده‌آل برسد تا انتقال معنا و نیل به اهداف آموزشی برای فراگیران به‌صورت کامل حاصل گردد.

کلیدواژه‌ها