تحلیل تطبیقی مضمــون غــزل‌ در شعر محمود محمّد الموسوی و سیّد حسن حسینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات عرب، دانشگاه رازی، کرمانشاه

2 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عرب، دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران.

3 استاد زبان و ادبیات عرب دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

ادبیات ‌تطبیقی به عنوان دانشی بین‌رشته‌ای به بررسی ادبیّات ملّت‌های مختلف می‌پردازد در این دانش دامنۀ ادبیّات از مرزهای ملّی و بومی فراتر رفته‌است و بیان تفاوت‌ها و اشتراکات دیدگاه‌های شاعران دو سرزمین به شیوه تطبیقی، از اهمّیّت بالایی در دنیای ادب برخوردار‌است که در قالب‌های مختلف شعری بیان می‌شود. غزل مهمترین قالب غنایی است که بیشترین تحوّل و نوآوری را از نظر محتوا نسبت به دوره‌های گذشته پذیرفته است. به دلیل تنوّعی که در شکل‌های غزل وجود دارد، شاعران معاصر عرب و فارس برای بیان اهداف و اندیشه‌های خود، از این قالب هنری بسیار بهره‌ برده‌اند. محمود محمّد الموسوی و سیّد حسن حسینی دو شاعر معاصری هستند که سه شکل غزل عرفانی، عاشقانه و دینی در سروده‌های آنان به چشم می‌خورد، بنابراین؛ در پژوهش حاضر با رویکردی مقایسه‌ای در چهارچوب ادبیات‌تطبیقی با روش توصیفی – تحلیلی، مضمون غزل‌های محمّد الموسوی و حسینی مورد بررسی قرار گرفته است یافته‌ها نشان داد که هر دو شاعر با بیانی هنرمندانه به مضمون‌هایی چون «عشق به خدا، رسیدن به محبوب ازلی، توصیف عشق به خون و آتش، تمنّای وصال، اصالت عشق و...» در غزل‌های عارفانه و عاشقانۀ خود پرداخته‌اند؛ هرچند به دلیل تفکّر انقلابی حسن حسینی، در نوع بیانشان تفاوت‌هایی وجود دارد، می‌توان گفت این تفاوت در غزل دینی آن دو نمود بیشتری دارد.

کلیدواژه‌ها