دیالکتیک مرگ و زندگی در اشـعار أحمد مطر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

10.48310/alle.2025.4014

چکیده

انسان همواره با مرگ‌اندیشی و اشتیاق به زندگی روبروست و این احساسات هیچ‌گاه از آدمی جدا نیست، اما در جوامعی که در معرض تنش‌های سیاسی و اجتماعی است، تقابل این دو در روح و روان آدمی بیشتر حس می‌شود. شاید از همین روست که مرگ و زندگی از جمله درون‌مایه‌های پربسامد دیوان‌های شاعران عرب به ویژه شاعران مقاومت است. احمد مطر شاعر معاصر عراقی است که بیان مشکلات و آلام مردم از بن‌مایه‌های شعر اوست، از این قاعده مستثنی نیست. این پژوهش با تکیه بر شیوه وصفی تحلیلی، درصدد بررسی دیدگاه احمد مطر در مورد مرگ و زندگی با تکیه بر اشعار اوست. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که أحمد مطر از هیچ فرصتی برای بیان دردها و مصیبت‌های مردم فروگذار نکرده و مرگ را نیز با درد و مشکلات جامعه و حکام عرب تلاقی می‌دهد و زنده یا مرده بودن انسان‌ها را مرهون بیداری آن‌ها در مقابل ظلم و ستم می‌داند. مطر با درهم‌آمیختن مرگ و زندگی با مضامینی چون اختناق حاکم، مسأله فلسطین و بی‌تفاوتی جامعه عربی و ترس، با یادآوری مرگ، مردم را به تلاش و مبارزه برای زندگی بهتر و نهراسیدن از مرگ فرامی‌خواند. از نظر او انسانی که در مقابل استبداد حاکمان و درد هم‌وطنان خود سکوت پیشه کند و آن را نادیده انگارد، مرده است.

کلیدواژه‌ها