دکترای فلسفه از دانشگاه اصفهان، پژوهشگر زبان و فرهنگ اکدی
چکیده
در این مقاله با تفکیک میان تقدم و تأخر زمانی و زبان‌شناختی، نشان داده می‌شود با اینکه زبان عربی به لحاظ زمانی متأخرتر از زبان اکدی است، اما به لحاظ برخی ویژگی‌های زبان‌شناختی، کهن‌تر از آن است. این سخن، بدان معناست که در زبان عربی، برخی ویژگی‌های زبانی‌ای، متأثر از سامی آغازین حفظ شده‌اند که در اکدی از میان رفته‌اند. ویژگی‌های کهن عربی نسبت به اکدی را می‌توان به دو دسته‌ی کلیِ ویژگی‌های واجی و دستوری تقسیم کرد. در زمینه‌ی واج‌ها، عربی واج‌های سامی آغازینِ ثاء، حاء، ذال، ضاد، ظاء، عین، غین و هاء را حفظ کرده در حالی‌که اکدی، این واج‌ها را به‌طور کامل از دست داده است. در زمنیه ویژگی‌های دستوری نیز عربی متأثر از سامی آغازین، همچنان شمار مثنی را در ضمایر شخصی (چه منفصل و چه متصل) و صرف افعال به کار می‌گیرد، حال آنکه اکدی مدت‌ها پیش این ویژگی را از دست داده است . علاوه بر این، باید به تغییر نظم جمله‌ها در اکدی اشاره کرد که از صورت سامیِ آغازین فعل-فاعل-مفعول که همچنان در عربی رایج است به شکل سومری فاعل-مفعول-فعل تغییر یافته است.
)