تحلیل اجتماعی عناصر رمان طوق الطهاره از محمد حسن علوان با توجه ویژه به تکنیک‌های روایتگری و زاویه دیدِ اول شخص داستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دبیر رسمی آموزش و پرورش و دانش آموخته دانشگاه فرهنگیان

چکیده

محمدحسن علوان داستان­نویس معاصر سعودى است که در داستان­هایش به اوضاع اجتماعى این سرزمین توجه داشته است. ازجمله آثار او «طوق الطهارة» است که قهرمان اصلى آن شخصیت جوانى به نام «حسان» بوده که دچار پارادوکس­های عاطفی بوده و فلسفه خویش را درباره عشق و رابطه با جنس مؤنث در چهارچوب آسیب­های روانی برجا مانده از محیط اجتماعی امتحان می­نماید. مهارت علوان در استفاده از تکنیک­­هاى روایت و زاویه دید مناسب موجب شده تا عنصر روایت بتواند نقش مؤثری در پیشبرد داستان، شخصیت­پردازى، توصیف صحنه­ها و وقایع و باورپذیرى داستان داشته باشد. تجربه و زندگى جوان سعودى و حادثۀ آزار جنسى وى در دوره مدرسه که منجر به ارتباط وى با زنان شده بود در کنار بیان اوضاع اجتماعى جامعه عربستان سعودى در داستان مذکور مشهود است. هدف از این اثر، تحلیل فرهنگی و اجتماعی عناصر داستانى به‌ویژه تکنیک‌های روایت و زاویه دیدِ داستان «طوقُ الطهارة» اثر محمدحسن علوان است که توانسته در داستان­نویسى معاصر سهمى داشته باشد. این پژوهش عناصر داستانى را در داستان مذکور با روش مطالعه کتابخانه‌ای و توصیفی – تحلیلى بررسى می‌نماید. صریح، ساده و شفاف بودن زبان نویسنده و دور بودن از پیچیدگى و ابهام، رئالیست بودن داستان را به مخاطب مى­نمایاند. نویسنده در آن، نظام حاکم بر عربستان سعودى ­را موردانتقاد قرار داده و از وضعیت حاکم بر سرزمینش سخن مى­گوید. عناصر بارز داستان­نویسى وى عبارت‌اند از: مقدمه یا شروع داستان، درون­مایه، پیرنگ، گره­افکنى، کشمکش، هول و ولا، بحران و نقطه اوج، شخصیت، زاویه دید، زمان، مکان و گفتگو.

کلیدواژه‌ها